Het probleem van overgewicht bij kinderen is nog niet zo lang bekend. Kinderen worden ongemerkt steeds een klein beetje dikker. Dit bleek tijdens het Nationaal Congres Kinderobesitas, dat op 30 januari in Ede is gehouden.
Volgens dr. Carrie Renders van het Kenniscentrum Overgewicht bleek de ernst van overgewicht pas in 2001 uit landelijke groeistudies onder kinderen. Pas in 2004 kwamen er normen beschikbaar voor de constatering van overgewicht bij kinderen. Wat is er in de 10 jaar daarna bereikt? Renders: ‘Overgewicht staat inmiddels breed op de agenda, maar er zijn nog nauwelijks werkende methodes en technieken bekend. Duidelijk is in ieder geval dat een integrale aanpak nodig is. ‘Een voorbeeld daarvan is JOGG (jongeren op gezond gewicht). Drs. Therese Noorlander, senior beleidsadviseur van het ministerie van VWS, liet de eerste troostende resultaten daarvan zien. Noorlander zegt: ‘In Zwolle is het percentage overgewicht bij kinderen in 3 jaar tijd gedaald van 12,1% naar 10,6%. In JOGG-wijken in Utrecht van 25% naar 22%.’ Momenteel zijn er 48 JOGG-gemeenten en het streven is 75 gemeenten in 2015. ‘Veel te weinig gemeentes op een totaal aantal van 4.000 gemeenten is Nederland.’ Zegt wethouder Eric van der Burg van Amsterdam. ‘Bovendien wordt JOGG meestal maar in een paar wijken in een stad uitgevoerd.
Voor kinderen met obesitas zijn volgens professor dr. Jaap Seidell van het VU Medische Centrum in Amsterdam momenteel alleen kortdurende leefstijlmethodes beschikbaar. Seidell: ‘Hoewel ze evidence based zijn, werken ze niet in de praktijk, zeker niet bij de lagere sociaaleconomische klasse. Er is geen nazorg, waardoor kinderen na de behandeling weer terugvallen.’ Volgens Seidell is obesitas een chronische ziekte en is er daarom chronische zorg nodig. Dit geldt net als voor andere chronische ziekten als diabetes.
De zorg voor kinderen met obesitas moet wel anders worden georganiseerd: ‘Programma’s zijn nu teveel bedacht vanuit de wetenschap en worden uitgevoerd door professionals. Maar obese kinderen horen niet in een ziekenhuis. Ze kunnen beter in de wijk terecht bij andere zorgverleners, afkomstig uit de doelgroep, zoals gezinscoaches.’ Seidell is een voorstander voor het ontwikkelen van programma’s gebaseerd op de innerlijke motivatie; iets waar kinderen graag naartoe gaan. Een goed voorbeeld vindt hij de stadstuinen, hier gaan kinderen samen naartoe om groenten te kweken. ‘Dit zorgt voor sociale samenhang en lichaamsbeweging en de kinderen worden verleid tot het lekker vinden van de groenten.’ Zegt Seidell. Hiervoor is een andere visie op zorg nodig, want dit type zorg past niet goed in het huidige zorgsysteem.
Overgewicht bij kinderen is een steeds groter wordend probleem. En dat is ernstig want als er op jonge leeftijd al sprake is van overgewicht betekent dit een levenslang probleem. Het is belangrijk om overgewicht te voorkomen en als het toch al is ontstaan is het belangrijk tijdig in te grijpen.
